Z ks. prof. dr. hab. Jackiem Urbanem z Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie rozmawia Łukasz Karpiel.
Księże Profesorze, czym było przyjęcie Chrztu przez Mieszka I? Czy od tego czasu możemy mówić o narodzie Polskim?
– Przyjęcie Chrztu przez Mieszka I w 966 roku, obok osobistego nawrócenia władcy, było wprowadzeniem do rodziny chrześcijańskiej tych, którzy mieszkali nad Wisłą i Odrą. Z punktu widzenia monarchy, decyzja o Chrzcie z rąk misjonarzy czeskich oznaczała wprowadzenie państwa w krąg cywilizacji zachodniej. Miało to wpływ na świat nauki, kultury, życie społeczne. Dlatego jest to najważniejsza data w historii naszego kraju. Od tej chwili możemy mówić zarówno o państwie Mieszka I – państwie polskim, jak i narodzinach narodu.
Dlaczego Mieszko postanowił przyjąć Chrzest?
– Decyzja o przyjęciu przez władcę i jego otoczenie Chrztu, a tym samym rozpoczęciu procesu chrystianizacji jego poddanych (trwał on około 200 lat), jest niezwykła. Oznaczała ona otwarcie na inny poziom cywilizacyjny. Ten poziom reprezentował ks. Jordan, na którego książę Mieszko zwrócił uwagę, gdy ten był w orszaku księżniczki Dobrawy. Jordan należał do niezwykłego chrześcijańskiego środowiska mnichów średniowiecznych, owładniętych myślą zdobycia Europy dla Chrystusa. W tym momencie uwidocznił się geniusz Mieszka I, chcącego przyjąć Chrzest z rąk Jordana, gwarantującego władcy Polan niezależność. Nie ulega wątpliwości, że obdarzony niezwykłą inteligencją Mieszko patrzył dalej i widział znacznie więcej niż przeciętny pogański władca. Jubileusz 1050-lecia chrześcijańskiej Polski jest świetną okazją do przypomnienia tej niezwykłej postaci.
Przyjęcie chrześcijaństwa to nie tylko korzyści, ale także wielkie zadanie i zobowiązanie…
– Przyjęcie wiary w Kościele katolickim dobrze wyraża określenie: dar i zadanie. Chrzest był dla nas darem Boga, ale stał się także zadaniem, by na ten dar odpowiedzieć. Stąd praca Jordana, już jako biskupa, i jego współpracowników nad chrystianizacją Polan. Poza tym pamiętajmy, że zmieniły się granice państwa Polan. Mieszko dołączył Śląsk i Małopolskę. On sam zabiegał o wzmocnienie chrześcijaństwa. Postępy w dziele chrystianizacji musiały być znaczące, skoro jeszcze w X wieku do Polski przybył św. Wojciech z misją wśród Prusów, co oznacza, że nasz kraj już wtedy był bazą wypadową dla misjonarzy.
Jak już Ksiądz Profesor wspomniał, Chrzest to także zadanie, by odpowiedzieć na dar i łaskę Bożą. Niestety, w pewnym okresie historii Polska przestała wypełniać to zadanie i zaczęła odwracać się od powołania chrześcijańskiego. Kiedy to nastąpiło?
– Możemy przyjąć, że takim czasem jest wiek XVIII i oświecenie. W tym czasie elity przestały myśleć o tym co katolickie i narodowe, koncentrując się na standardach obowiązujących w Europie. Oświecenie dało narzędzia umożliwiające tryumf myślenia kosmopolitycznego nad ojczyźnianym. Wówczas to nade wszystko idea chrystianizmu została zastąpiona oświeceniowym sekularyzmem, któremu nie po drodze było z Kościołem. Dodatkowo rządzący stawiali sobie coraz mniejsze wymagania w kwestiach moralnych.
W XVIII stuleciu pojawiały się ponadto tendencje do myślenia o konieczności wejścia ludzkości – po etapie pogańskim i chrześcijańskim – w fazę, w której wprowadzamy bożka ekonomii. Osiemnastowieczni deiści uznali, że Kościół ze swymi dogmatami i moralnością krępuje ich, a zatem trzeba zająć stanowisko przeciwne, umożliwiające „nieskrępowany rozwój”. Ten kierunek i sposób myślenia funkcjonuje zresztą do dziś. Jego wyznawcy uznają Kościół za instytucję przestarzałą i próbują narzucić współczesnej Europie swoją wizję świata.
Na ile nasza tożsamość chrześcijańska i silny związek narodu z Kościołem pozwoliły nam przejść – oczywiście w miarę możliwości – przez czas zaborów?
– Kościół zabezpieczał to, co zwyczajowo należało do obowiązków państwa. Stał się swego rodzaju parasolem, pod którym jeszcze w Średniowieczu wszyscy mogli się bezpiecznie skryć. Zmieniło się to w okresie nowożytnym, kiedy do głosu doszedł humanizm i nieograniczony niczym kult rozumu, traktowanego jako jedyne narzędzie poznania.
Jakie Ksiądz Profesor widzi współczesne zagrożenia dla naszej wiary?
– Osłabianie, rozmiękczanie i zamazywanie wiary. To rodzi powierzchownych, „letnich chrześcijan”, a więc nijakich. Jesteśmy powierzchowni, jeśli nie poświęcamy naszemu chrześcijaństwu należnego mu miejsca; jeśli z faktu, że zostaliśmy ochrzczeni, nie wyciągamy wniosków. Dlatego ważna jest katecheza, która pozwoli nam uświadomić sobie, co się stało w momencie naszego Chrztu i jakie wynikają z niego konsekwencje.
A w kontekście 1050. rocznicy Chrztu Polski trzeba podjąć refleksję nad skutkami tego wielkiego wydarzenia, a nade wszystko nad tym, co jeszcze jest do zrobienia, aby to dziedzictwo żyło i kształtowało naszą rzeczywistość.
Dziękuję za rozmowę.
Pani Grażyna Wolny z Rybnika należy do Apostolatu Fatimy od około 10 lat. W maju 2022 roku zawitała wraz z mężem Janem na spotkanie Apostołów do Zawoi. Oprócz czasu poświęconego na pielgrzymki do Zakopanego, Wadowic i Kalwarii Zebrzydowskiej, udało nam się porozmawiać o tym, za co ceni Apostolat Fatimy, jak kształtowała się jej wiara i pobożność. Oto co nam o sobie opowiedziała Pani Grażyna…
U mnie w domu rodzinnym rodzice nie przymuszali nas do modlitwy. Po prostu klękali i my robiliśmy to samo, nie było nacisku. Gdy przychodziła niedziela czy święta, wiedzieliśmy, że trzeba iść do kościoła, rodzice nie musieli nam tego mówić, każdy to robił i to zostało po dzień dzisiejszy w głowie. Jeszcze dziś mam przed oczami obraz Mamy i Taty, jak klęczeli. To było normalne. Kiedyś nie patrzyłam na to tak jak teraz, gdy mam swoje dzieci.
Moja babcia, mama mojej mamy, pochodziła z Bukowiny Tatrzańskiej; bardzo dużo się modliła, była bardzo wierzącą kobietą. Praktycznie dzień w dzień chodziła pieszo do kościoła, który był oddalony od jej domu o 40 minut; często przystępowała do Komunii Świętej. Jeździłam do niej na wakacje. Zawsze chodziłam z nią do kościoła w środy – na Nowennę do Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Przykład był naprawdę dobry.
W 2014 roku miałam otwarte, bardzo poważne złamanie nogi. Lekarz stwierdził, że nadawała się do amputacji. Jak widziałam moją nogę, która wisiała tylko na skórze, to mówiłam sobie po cichu: – Jezu ufam Tobie! Po operacji przywieziono mnie na salę, a nad łóżkiem, na którym miałam leżeć, wisiał obrazek „Jezu ufam Tobie”. Po dwóch tygodniach wróciłam do szpitala i przed drugą operacją powiedziałam pielęgniarzowi: – Niech ręka Boża was prowadzi. Po operacji trafiłam w to samo miejsce, do tej samej sali. Pomyślałam, że chyba Pan Jezus czuwa nade mną. Leżąc w szpitalu, odmawiałam litanię do Matki Bożej Nieustającej Pomocy, Koronkę do Miłosierdzia Bożego i Różaniec. Na drugi dzień po operacji przyszedł ten pielęgniarz i powiedział: – Ja Panią słyszałem przez całą noc, to co Pani do mnie powiedziała. Noga została uratowana, wszystko się pozrastało, tak że dzisiaj nie mam żadnych dolegliwości, zostały tylko blizny. Różaniec i Koronka ratują mnie w takich trudnych sytuacjach.
Kilka miesięcy później wypadek miał mój młodszy syn i jego nauczyciel. Syn zadzwonił do mnie mówiąc: – Mamo, mieliśmy wypadek, ale nic poważnego się nie stało. Na miejscu wypadku zebrało się trochę ludzi. Nagle z tłumu wyszedł uśmiechnięty pan i powiedział do nich: – Chłopcy, ja myślałem, że wy z tego wypadku nie wyjdziecie cało. Po czym dał im obrazki „Jezu ufam Tobie” z modlitwą na odwrocie i zniknął. Nigdy wcześniej nie spotkałam się z taką modlitwą.
Kilka lat temu zmarł mój brat. Chorował na raka wątroby. Jeździł ze mną i moim mężem do spowiedzi, na rekolekcje, na Mszę o uzdrowienie. On był człowiek-dusza, gołębie serce. Zamawialiśmy Msze Święte, żeby umarł pojednany z Bogiem i tak się stało. Byliśmy przy jego śmierci w szpitalu. Modliliśmy się przy nim na Koronce, a po pierwszej dziesiątce Różańca odszedł spokojnie, pojednany z Bogiem.
W Apostolacie Fatimy jestem od około 10 lat, choć Stowarzyszenie Ks. Piotra Skargi wspierałam już wcześniej. Pewnego razu wzbudziła moje zainteresowanie strona z apelem: Zostań Apostołem Fatimy! Pomyślałam: A czemu nie! I napisałam lub raczej zadzwoniłam, że chcę zostać Apostołem i dostałam wszystkie materiały: obrazek i figurkę Matki Bożej Fatimskiej, Różaniec, krzyżyk. No i „Przymierze z Maryją” – dla mnie to jest naprawdę dobre pismo. Można w nim przeczytać na przykład niezwykle budujące świadectwa innych czytelników…
Piękne jest to, że za Apostołów Fatimy odprawiana jest co miesiąc Msza Święta, że codziennie modlą się też za nas siostry zakonne. Cieszę się, że Apostolat jest taką wspólnotą, którą tworzą podobnie myślący ludzie.
oprac. Janusz Komenda
Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!
Serdeczne Bóg zapłać za przesłanie pięknej figurki Matki Bożej. Tak bardzo czekałam na Mateczkę Najświętszą. Klękam codziennie i modlę się do Niej, prosząc o łaskę nawrócenia dla mojego męża i dzieci, którzy odeszli od Pana Boga. Będę nieustannie się za nich modlić i błagać o ich nawrócenie. Będę wypraszać i błagać Mateńkę o opiekę nad moimi wnukami, które też są daleko od Pana Boga, a ja nie mogę do nich dotrzeć, bo rodzice nie dają im przykładu. Zaznaczę, że dwóch wnuków mam za granicą i całkiem nie mam na nich wpływu. Pozostaje tylko wiara, nadzieja i modlitwa, że kiedyś moje prośby zostaną wysłuchane. Bardzo się cieszę, że mogę wspomagać Apostolat Fatimy drobnymi datkami, przez co inne rodziny mogą też poznawać to wielkie dzieło dla Matki Bożej. Zapewniam o moim wsparciu, dopóki Pan Bóg pozwoli. Dziękuję za wszystkie dewocjonalia, które do tej pory otrzymałam. Codziennie modlę się na podarowanym mi różańcu. Życzę zdrowia, dużo siły i wsparcia Mateńki Bożej w dalszym posługiwaniu. Proszę o modlitwę. Bóg zapłać za to, że trafiłam do Apostolatu Fatmy i że Matka Boża mnie tam zaprowadziła. Był to zupełny przypadek, gdy na mojej drodze pojawiło się „Przymierze z Maryją”. Bardzo czekam na każdy kolejny numer, który czytam z wielką uwagą. Po przeczytaniu zanoszę do kościoła, aby ktoś inny mógł skorzystać i dowiedzieć się o „Przymierzu…”.
Maria
Szczęść Boże!
Bardzo dziękuję za regularne przesyłanie „Przymierza z Maryją”. Uważam, że jeśli chcemy zadbać o lepszą przyszłość kolejnych pokoleń, musimy zamieszczać na łamach „Przymierza…” artykuły nawiązujące do minionych pokoleń i ludzi, którzy byli wierni Panu Bogu, Ewangelii i żyli według zaleceń i wskazań Kościoła. Teraz widzimy, jaka jest moralność młodzieży, jakie słowa padają z ust nastolatków, nawet dziewcząt. Brak im jakichkolwiek autorytetów. Pokutuje podejście „róbta, co chceta” i, niestety, w ten sposób postępują… To straszne!
Bogusław z Milanówka
Szanowni Państwo!
Chciałabym serdecznie podziękować za wszystkie przesyłki otrzymane w 2022 roku. Staram się je skrupulatnie przeglądać i czytać. Szczególnie dziękuję za kalendarz, z którego korzystam przez cały rok. Stoi zawsze na honorowym miejscu. Dziękuję bardzo za modlitwę i proszę o dalszą w 2023 roku. Życzę całej Redakcji błogosławieństwa Bożego i życzliwości ludzi w Waszym dziele nawracania na dobrą drogę wiary.
Teresa z Łódzkiego
Szczęść Boże!
Mam propozycję kilku tematów, które myślę, że warto poruszyć na łamach „Przymierza z Maryją”. Proszę rozważyć publikację tekstów modlitw, aktów zawierzenia, proszę także o dalszą publikację tekstów o świętych wzorach do naśladowania. Warto również doradzić Czytelnikom, jak pomagać osobom uzależnionym.
Celina z Dolnośląskiego
Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!
Pragnę podzielić się kilkoma refleksjami od siebie. W mojej rodzinie od 30 lat jest obecna modlitwa „Sen Najświętszej Maryi Panny”. Modlitwa ta pomaga nam w trudnych chwilach, niespodziewanych zdarzeniach, była wybawieniem w sytuacjach bez wyjścia – „A kto będzie odmawiał albo słuchał nie zginie na każdym miejscu; ani na wojnie, ani na drodze, a w którym domu ten sen będzie się znajdował, temu ani ogień szkodzić nie będzie”. Bardzo bym chciał, aby ta modlitwa została jak najszerzej rozpropagowana.
Jan z Lubuskiego
Szanowni Państwo!
Mam kilka propozycji tematycznych. Uważam, że dobrze by się stało, gdyby w pismach katolickich położyć większy nacisk na naukę historii Polski, propagować życiorysy wybitnych Polaków na przykład rotmistrza Witolda Pileckiego, Łukasza Cieplińskiego „Pługa”, generała Fieldorfa „Nila” czy kardynała Stefana Wyszyńskiego. Pokazujmy odważnie rolę Kościoła katolickiego w powstaniu cywilizacji łacińskiej, która zapanowała prawie na całym świecie. Teraz jest ona bardzo skutecznie zwalczana, a Europa traci swą wiodącą rolę i kroczy ku upadkowi.
Jan ze Skierniewic
Szczęść Boże!
Serdecznie dziękuję Państwu za kontakt i przesłanie mi kalendarza „365 dni z Maryją”. Zawarte prawdy w otrzymanym liście wzruszają, bo dotyczą ogromnej roli Matki Najświętszej w naszym codziennym życiu oraz szerzącej się obojętności na wiarę chrześcijańską. Dziękuję bardzo za propagowanie modlitwy w „Przymierzu z Maryją”. Cieszę się, że jesteście, że mogę korzystać i potwierdzać w moim życiu opiekę i dobro Matki Bożej. Mam 88 lat i wszystko, co w życiu zdobyłam, stało się dzięki Maryi, do której zwracam się w modlitwie każdego dnia.
Zofia z Łódzkiego
Szczęść Boże!
Moje dzieci i wnuki mają prawo jazdy, a tym samym własne auta. Jako matka i babcia chciałabym, aby w ich samochodach znajdował się wizerunek patrona kierowców św. Krzysztofa wraz z modlitwą. Myślę, że można którąś z akcji poświęcić kierowcom, aby pamiętali o modlitwie przed podróżą oraz o bezpieczeństwie podczas jazdy.
Teresa
Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!
Bardzo dziękuję za wszystkie przesyłki, które otrzymuję. Dostałam dyplom oraz Kartę Apostoła Fatimy, książkę o Ojcu Pio z poświęconym różańcem i obrazkiem z relikwią. Bardzo się cieszę z tego wszystkiego. Akcje, które przeprowadzacie, są wspaniałe. Chciałabym, aby w „Przymierzu z Maryją” było jeszcze więcej listów od Czytelników, więcej świadectw – to ludzi bardzo interesuje. Pozdrawiam, życząc dużo zdrowia i potrzebnych łask.
Halina z Gdyni