Spośród doniosłych osiągnięć cywilizacyjnych Kościoła katolickiego, na szczególną uwagę i wdzięczność współczesnego świata zasługuje Jego wkład w rozwój szkolnictwa.
Opanowanie ziem Cesarstwa Rzymskiego przez plemiona barbarzyńskie przyniosło w konsekwencji upadek kulturalny Europy Zachodniej. Póki jeszcze w miarę sprawnie działała administracja państwowa, nie było najgorzej. Niestety, po przejęciu kontroli nad poszczególnymi ziemiami przez plemiona germańskie niewiele takich placówek przetrwało.
Kościół uczy
Instytucją, która nie mogła sobie pozwolić na upadek intelektualny swoich elit, był Kościół, toteż w miarę jak zanikały szkoły publiczne, ośrodkami kultury i edukacji stały się klasztory.
Napływ do nich młodzieży, która czasem w bardzo wczesnym wieku, z własnej chęci lub za namową krewnych, decydowała się na rozpoczęcie życia mniszego, stawiał przed przełożonymi zadanie gruntownego wykształcenia kandydatów. Uczono więc ich czytania i pisania, zasad wiary, liturgii itd. Co ciekawe, to właśnie wśród zobowiązanych do milczenia mnichów upowszechniła się technika cichego czytania, obca starożytnym, przyzwyczajonym do głośnej lektury.
Brak szkół świeckich spowodował, że ludzie zamożni zaczęli oddawać swe dzieci na wychowanie do klasztorów. Po kilku latach wracały do domów rodzinnych, naturalnie o ile nie odkryły w sobie powołania do życia monastycznego czy też do stanu kapłańskiego. Dla przyszłych prezbiterów osobne szkoły z internatem organizowali czasem biskupi.
Należy podkreślić, że mnisi traktowali powierzone im dzieci z rzadko w tym czasie spotykaną łagodnością. W ówczesnym społeczeństwie panowały bowiem bardzo surowe obyczaje rzymskie, zbarbaryzowane jeszcze przez mentalność ludów germańskich. Wychowawcom klasztornym zalecano umiar w karceniu uczniów, odradzano podnoszenia na nich głosu itp. Ideał stanowiło wychowywanie przez własny przykład pedagoga. Tego typu wskazówki zawarł w swej regule św. Benedykt z Nursji.
Uniwersytety
Renesans szkolnictwa nastąpił na terenie królestwa Franków na przełomie VIII i IX wieku. Wybitny władca, cesarz Karol Wielki, którego głównym doradcą w sprawach nauki był mnich anglosaski Alquin, przeprowadził reformę szkolnictwa, na mocy której troska o utrzymanie szkół wyższych została powierzona biskupom i kapitułom katedralnym. Edukację w nich podzielono na dwa stopnie: niższy, w ramach którego uczono dyscyplin świeckich (tzw. siedmiu sztuk wyzwolonych), oraz wyższy przeznaczony na zgłębianie teologii.
W środowiskach skupionych wokół wyróżniających się poziomem nauczania szkół katedralnych, narodziły się uniwersytety. Dzięki przywilejom papieskim średniowieczne wszechnice uzyskały niezależność od władz lokalnych, co w poważnym stopniu przyczyniło się do rozwoju nauki w kolejnych wiekach. Do najstarszych, a przy tym cieszącym się największym autorytetem w świecie chrześcijańskim, należy Uniwersytet Paryski (ok. 1200 roku). Przez kilka stuleci jego profesorowie stali niestrudzenie na straży ortodoksji katolickiej.
jezuici, pijarzy…
Nowy etap działalności edukacyjnej Kościoła rozpoczął się po wybuchu reformacji protestanckiej. Zauważono, że do sukcesu błędnych nauk Lutra, Kalwina i Zwinglego przyczyniła się ignorancja religijna wielu duchownych i świeckich. W tym czasie do nauki garnęły się coraz szersze kręgi społeczeństwa, przede wszystkim szlachta i mieszczaństwo, istniała zatem potrzeba umożliwienia młodym katolikom wychowywania w duchu ortodoksji. Szczególne zasługi na polu zakładania szkół średnich oddało założone przez św. Ignacego z Loyoli Towarzystwo Jezusowe.
Nauka w kolegiach jezuickich była darmowa. Wykładano w nich łacinę, grekę, poetykę, retorykę itp. Wiedzę z zakresu historii, heraldyki, prawa, polityki itd. uczniowie otrzymywali w ramach lekcji filologicznych. Co ciekawe, zajęcia z religii odbywały się tylko raz w tygodniu. Dokładano za to starań, by uczniowie nie zaniedbywali praktyk religijnych. Każde kolegium zobowiązane było do posiadania biblioteki.
Tworząc swoje szkoły, Towarzystwo Jezusowe trafiło w ogromne zapotrzebowanie społeczne. Świadczy o tym szybki wzrost liczby placówek. O ile w 1599 roku było ich w świecie 245, to już w 1615 roku działało aż 572.
Dodajmy, że własne szkoły prowadziły także inne zakony, jak: pijarzy, somaskowie (ojcowie somascy), barnabici, teatyni….
Niestety, idee oświecenia, a potem rewolucja francuska, wypowiedziały szkolnictwu katolickiemu wojnę. Na szczęście, mimo prześladowań i konfiskat, szkoły katolickie istnieją do dziś, wychowując kolejne pokolenia dzieci i młodzieży. Co więcej, z reguły cieszą się zasłużoną renomą.
Adam Kowalik
Św. Augustyn radził: Żyj dobrze, abyś źle nie umarł… Trzeba nam żyć po chrześcijańsku, modlić się, pracować na chwałę Bożą, wspierać ubogich, spełniać dobre uczynki. Trzeba nam żyć w Prawdzie, czynić Dobro, być wrażliwym na Piękno.
Pani Grażyna Wolny z Rybnika należy do Apostolatu Fatimy od około 10 lat. W maju 2022 roku zawitała wraz z mężem Janem na spotkanie Apostołów do Zawoi. Oprócz czasu poświęconego na pielgrzymki do Zakopanego, Wadowic i Kalwarii Zebrzydowskiej, udało nam się porozmawiać o tym, za co ceni Apostolat Fatimy, jak kształtowała się jej wiara i pobożność. Oto co nam o sobie opowiedziała Pani Grażyna…
U mnie w domu rodzinnym rodzice nie przymuszali nas do modlitwy. Po prostu klękali i my robiliśmy to samo, nie było nacisku. Gdy przychodziła niedziela czy święta, wiedzieliśmy, że trzeba iść do kościoła, rodzice nie musieli nam tego mówić, każdy to robił i to zostało po dzień dzisiejszy w głowie. Jeszcze dziś mam przed oczami obraz Mamy i Taty, jak klęczeli. To było normalne. Kiedyś nie patrzyłam na to tak jak teraz, gdy mam swoje dzieci.
Moja babcia, mama mojej mamy, pochodziła z Bukowiny Tatrzańskiej; bardzo dużo się modliła, była bardzo wierzącą kobietą. Praktycznie dzień w dzień chodziła pieszo do kościoła, który był oddalony od jej domu o 40 minut; często przystępowała do Komunii Świętej. Jeździłam do niej na wakacje. Zawsze chodziłam z nią do kościoła w środy – na Nowennę do Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Przykład był naprawdę dobry.
W 2014 roku miałam otwarte, bardzo poważne złamanie nogi. Lekarz stwierdził, że nadawała się do amputacji. Jak widziałam moją nogę, która wisiała tylko na skórze, to mówiłam sobie po cichu: – Jezu ufam Tobie! Po operacji przywieziono mnie na salę, a nad łóżkiem, na którym miałam leżeć, wisiał obrazek „Jezu ufam Tobie”. Po dwóch tygodniach wróciłam do szpitala i przed drugą operacją powiedziałam pielęgniarzowi: – Niech ręka Boża was prowadzi. Po operacji trafiłam w to samo miejsce, do tej samej sali. Pomyślałam, że chyba Pan Jezus czuwa nade mną. Leżąc w szpitalu, odmawiałam litanię do Matki Bożej Nieustającej Pomocy, Koronkę do Miłosierdzia Bożego i Różaniec. Na drugi dzień po operacji przyszedł ten pielęgniarz i powiedział: – Ja Panią słyszałem przez całą noc, to co Pani do mnie powiedziała. Noga została uratowana, wszystko się pozrastało, tak że dzisiaj nie mam żadnych dolegliwości, zostały tylko blizny. Różaniec i Koronka ratują mnie w takich trudnych sytuacjach.
Kilka miesięcy później wypadek miał mój młodszy syn i jego nauczyciel. Syn zadzwonił do mnie mówiąc: – Mamo, mieliśmy wypadek, ale nic poważnego się nie stało. Na miejscu wypadku zebrało się trochę ludzi. Nagle z tłumu wyszedł uśmiechnięty pan i powiedział do nich: – Chłopcy, ja myślałem, że wy z tego wypadku nie wyjdziecie cało. Po czym dał im obrazki „Jezu ufam Tobie” z modlitwą na odwrocie i zniknął. Nigdy wcześniej nie spotkałam się z taką modlitwą.
Kilka lat temu zmarł mój brat. Chorował na raka wątroby. Jeździł ze mną i moim mężem do spowiedzi, na rekolekcje, na Mszę o uzdrowienie. On był człowiek-dusza, gołębie serce. Zamawialiśmy Msze Święte, żeby umarł pojednany z Bogiem i tak się stało. Byliśmy przy jego śmierci w szpitalu. Modliliśmy się przy nim na Koronce, a po pierwszej dziesiątce Różańca odszedł spokojnie, pojednany z Bogiem.
W Apostolacie Fatimy jestem od około 10 lat, choć Stowarzyszenie Ks. Piotra Skargi wspierałam już wcześniej. Pewnego razu wzbudziła moje zainteresowanie strona z apelem: Zostań Apostołem Fatimy! Pomyślałam: A czemu nie! I napisałam lub raczej zadzwoniłam, że chcę zostać Apostołem i dostałam wszystkie materiały: obrazek i figurkę Matki Bożej Fatimskiej, Różaniec, krzyżyk. No i „Przymierze z Maryją” – dla mnie to jest naprawdę dobre pismo. Można w nim przeczytać na przykład niezwykle budujące świadectwa innych czytelników…
Piękne jest to, że za Apostołów Fatimy odprawiana jest co miesiąc Msza Święta, że codziennie modlą się też za nas siostry zakonne. Cieszę się, że Apostolat jest taką wspólnotą, którą tworzą podobnie myślący ludzie.
oprac. Janusz Komenda
Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!
Serdeczne Bóg zapłać za przesłanie pięknej figurki Matki Bożej. Tak bardzo czekałam na Mateczkę Najświętszą. Klękam codziennie i modlę się do Niej, prosząc o łaskę nawrócenia dla mojego męża i dzieci, którzy odeszli od Pana Boga. Będę nieustannie się za nich modlić i błagać o ich nawrócenie. Będę wypraszać i błagać Mateńkę o opiekę nad moimi wnukami, które też są daleko od Pana Boga, a ja nie mogę do nich dotrzeć, bo rodzice nie dają im przykładu. Zaznaczę, że dwóch wnuków mam za granicą i całkiem nie mam na nich wpływu. Pozostaje tylko wiara, nadzieja i modlitwa, że kiedyś moje prośby zostaną wysłuchane. Bardzo się cieszę, że mogę wspomagać Apostolat Fatimy drobnymi datkami, przez co inne rodziny mogą też poznawać to wielkie dzieło dla Matki Bożej. Zapewniam o moim wsparciu, dopóki Pan Bóg pozwoli. Dziękuję za wszystkie dewocjonalia, które do tej pory otrzymałam. Codziennie modlę się na podarowanym mi różańcu. Życzę zdrowia, dużo siły i wsparcia Mateńki Bożej w dalszym posługiwaniu. Proszę o modlitwę. Bóg zapłać za to, że trafiłam do Apostolatu Fatmy i że Matka Boża mnie tam zaprowadziła. Był to zupełny przypadek, gdy na mojej drodze pojawiło się „Przymierze z Maryją”. Bardzo czekam na każdy kolejny numer, który czytam z wielką uwagą. Po przeczytaniu zanoszę do kościoła, aby ktoś inny mógł skorzystać i dowiedzieć się o „Przymierzu…”.
Maria
Szczęść Boże!
Bardzo dziękuję za regularne przesyłanie „Przymierza z Maryją”. Uważam, że jeśli chcemy zadbać o lepszą przyszłość kolejnych pokoleń, musimy zamieszczać na łamach „Przymierza…” artykuły nawiązujące do minionych pokoleń i ludzi, którzy byli wierni Panu Bogu, Ewangelii i żyli według zaleceń i wskazań Kościoła. Teraz widzimy, jaka jest moralność młodzieży, jakie słowa padają z ust nastolatków, nawet dziewcząt. Brak im jakichkolwiek autorytetów. Pokutuje podejście „róbta, co chceta” i, niestety, w ten sposób postępują… To straszne!
Bogusław z Milanówka
Szanowni Państwo!
Chciałabym serdecznie podziękować za wszystkie przesyłki otrzymane w 2022 roku. Staram się je skrupulatnie przeglądać i czytać. Szczególnie dziękuję za kalendarz, z którego korzystam przez cały rok. Stoi zawsze na honorowym miejscu. Dziękuję bardzo za modlitwę i proszę o dalszą w 2023 roku. Życzę całej Redakcji błogosławieństwa Bożego i życzliwości ludzi w Waszym dziele nawracania na dobrą drogę wiary.
Teresa z Łódzkiego
Szczęść Boże!
Mam propozycję kilku tematów, które myślę, że warto poruszyć na łamach „Przymierza z Maryją”. Proszę rozważyć publikację tekstów modlitw, aktów zawierzenia, proszę także o dalszą publikację tekstów o świętych wzorach do naśladowania. Warto również doradzić Czytelnikom, jak pomagać osobom uzależnionym.
Celina z Dolnośląskiego
Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!
Pragnę podzielić się kilkoma refleksjami od siebie. W mojej rodzinie od 30 lat jest obecna modlitwa „Sen Najświętszej Maryi Panny”. Modlitwa ta pomaga nam w trudnych chwilach, niespodziewanych zdarzeniach, była wybawieniem w sytuacjach bez wyjścia – „A kto będzie odmawiał albo słuchał nie zginie na każdym miejscu; ani na wojnie, ani na drodze, a w którym domu ten sen będzie się znajdował, temu ani ogień szkodzić nie będzie”. Bardzo bym chciał, aby ta modlitwa została jak najszerzej rozpropagowana.
Jan z Lubuskiego
Szanowni Państwo!
Mam kilka propozycji tematycznych. Uważam, że dobrze by się stało, gdyby w pismach katolickich położyć większy nacisk na naukę historii Polski, propagować życiorysy wybitnych Polaków na przykład rotmistrza Witolda Pileckiego, Łukasza Cieplińskiego „Pługa”, generała Fieldorfa „Nila” czy kardynała Stefana Wyszyńskiego. Pokazujmy odważnie rolę Kościoła katolickiego w powstaniu cywilizacji łacińskiej, która zapanowała prawie na całym świecie. Teraz jest ona bardzo skutecznie zwalczana, a Europa traci swą wiodącą rolę i kroczy ku upadkowi.
Jan ze Skierniewic
Szczęść Boże!
Serdecznie dziękuję Państwu za kontakt i przesłanie mi kalendarza „365 dni z Maryją”. Zawarte prawdy w otrzymanym liście wzruszają, bo dotyczą ogromnej roli Matki Najświętszej w naszym codziennym życiu oraz szerzącej się obojętności na wiarę chrześcijańską. Dziękuję bardzo za propagowanie modlitwy w „Przymierzu z Maryją”. Cieszę się, że jesteście, że mogę korzystać i potwierdzać w moim życiu opiekę i dobro Matki Bożej. Mam 88 lat i wszystko, co w życiu zdobyłam, stało się dzięki Maryi, do której zwracam się w modlitwie każdego dnia.
Zofia z Łódzkiego
Szczęść Boże!
Moje dzieci i wnuki mają prawo jazdy, a tym samym własne auta. Jako matka i babcia chciałabym, aby w ich samochodach znajdował się wizerunek patrona kierowców św. Krzysztofa wraz z modlitwą. Myślę, że można którąś z akcji poświęcić kierowcom, aby pamiętali o modlitwie przed podróżą oraz o bezpieczeństwie podczas jazdy.
Teresa
Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!
Bardzo dziękuję za wszystkie przesyłki, które otrzymuję. Dostałam dyplom oraz Kartę Apostoła Fatimy, książkę o Ojcu Pio z poświęconym różańcem i obrazkiem z relikwią. Bardzo się cieszę z tego wszystkiego. Akcje, które przeprowadzacie, są wspaniałe. Chciałabym, aby w „Przymierzu z Maryją” było jeszcze więcej listów od Czytelników, więcej świadectw – to ludzi bardzo interesuje. Pozdrawiam, życząc dużo zdrowia i potrzebnych łask.
Halina z Gdyni
