Spośród doniosłych osiągnięć cywilizacyjnych Kościoła katolickiego, na szczególną uwagę i wdzięczność współczesnego świata zasługuje Jego wkład w rozwój szkolnictwa.
Opanowanie ziem Cesarstwa Rzymskiego przez plemiona barbarzyńskie przyniosło w konsekwencji upadek kulturalny Europy Zachodniej. Póki jeszcze w miarę sprawnie działała administracja państwowa, nie było najgorzej. Niestety, po przejęciu kontroli nad poszczególnymi ziemiami przez plemiona germańskie niewiele takich placówek przetrwało.
Kościół uczy
Instytucją, która nie mogła sobie pozwolić na upadek intelektualny swoich elit, był Kościół, toteż w miarę jak zanikały szkoły publiczne, ośrodkami kultury i edukacji stały się klasztory.
Napływ do nich młodzieży, która czasem w bardzo wczesnym wieku, z własnej chęci lub za namową krewnych, decydowała się na rozpoczęcie życia mniszego, stawiał przed przełożonymi zadanie gruntownego wykształcenia kandydatów. Uczono więc ich czytania i pisania, zasad wiary, liturgii itd. Co ciekawe, to właśnie wśród zobowiązanych do milczenia mnichów upowszechniła się technika cichego czytania, obca starożytnym, przyzwyczajonym do głośnej lektury.
Brak szkół świeckich spowodował, że ludzie zamożni zaczęli oddawać swe dzieci na wychowanie do klasztorów. Po kilku latach wracały do domów rodzinnych, naturalnie o ile nie odkryły w sobie powołania do życia monastycznego czy też do stanu kapłańskiego. Dla przyszłych prezbiterów osobne szkoły z internatem organizowali czasem biskupi.
Należy podkreślić, że mnisi traktowali powierzone im dzieci z rzadko w tym czasie spotykaną łagodnością. W ówczesnym społeczeństwie panowały bowiem bardzo surowe obyczaje rzymskie, zbarbaryzowane jeszcze przez mentalność ludów germańskich. Wychowawcom klasztornym zalecano umiar w karceniu uczniów, odradzano podnoszenia na nich głosu itp. Ideał stanowiło wychowywanie przez własny przykład pedagoga. Tego typu wskazówki zawarł w swej regule św. Benedykt z Nursji.
Uniwersytety
Renesans szkolnictwa nastąpił na terenie królestwa Franków na przełomie VIII i IX wieku. Wybitny władca, cesarz Karol Wielki, którego głównym doradcą w sprawach nauki był mnich anglosaski Alquin, przeprowadził reformę szkolnictwa, na mocy której troska o utrzymanie szkół wyższych została powierzona biskupom i kapitułom katedralnym. Edukację w nich podzielono na dwa stopnie: niższy, w ramach którego uczono dyscyplin świeckich (tzw. siedmiu sztuk wyzwolonych), oraz wyższy przeznaczony na zgłębianie teologii.
W środowiskach skupionych wokół wyróżniających się poziomem nauczania szkół katedralnych, narodziły się uniwersytety. Dzięki przywilejom papieskim średniowieczne wszechnice uzyskały niezależność od władz lokalnych, co w poważnym stopniu przyczyniło się do rozwoju nauki w kolejnych wiekach. Do najstarszych, a przy tym cieszącym się największym autorytetem w świecie chrześcijańskim, należy Uniwersytet Paryski (ok. 1200 roku). Przez kilka stuleci jego profesorowie stali niestrudzenie na straży ortodoksji katolickiej.
jezuici, pijarzy…
Nowy etap działalności edukacyjnej Kościoła rozpoczął się po wybuchu reformacji protestanckiej. Zauważono, że do sukcesu błędnych nauk Lutra, Kalwina i Zwinglego przyczyniła się ignorancja religijna wielu duchownych i świeckich. W tym czasie do nauki garnęły się coraz szersze kręgi społeczeństwa, przede wszystkim szlachta i mieszczaństwo, istniała zatem potrzeba umożliwienia młodym katolikom wychowywania w duchu ortodoksji. Szczególne zasługi na polu zakładania szkół średnich oddało założone przez św. Ignacego z Loyoli Towarzystwo Jezusowe.
Nauka w kolegiach jezuickich była darmowa. Wykładano w nich łacinę, grekę, poetykę, retorykę itp. Wiedzę z zakresu historii, heraldyki, prawa, polityki itd. uczniowie otrzymywali w ramach lekcji filologicznych. Co ciekawe, zajęcia z religii odbywały się tylko raz w tygodniu. Dokładano za to starań, by uczniowie nie zaniedbywali praktyk religijnych. Każde kolegium zobowiązane było do posiadania biblioteki.
Tworząc swoje szkoły, Towarzystwo Jezusowe trafiło w ogromne zapotrzebowanie społeczne. Świadczy o tym szybki wzrost liczby placówek. O ile w 1599 roku było ich w świecie 245, to już w 1615 roku działało aż 572.
Dodajmy, że własne szkoły prowadziły także inne zakony, jak: pijarzy, somaskowie (ojcowie somascy), barnabici, teatyni….
Niestety, idee oświecenia, a potem rewolucja francuska, wypowiedziały szkolnictwu katolickiemu wojnę. Na szczęście, mimo prześladowań i konfiskat, szkoły katolickie istnieją do dziś, wychowując kolejne pokolenia dzieci i młodzieży. Co więcej, z reguły cieszą się zasłużoną renomą.
Adam Kowalik
Ten numer naszego pisma poświęciliśmy w dużej mierze Kościołowi Apostolskiemu oraz Maryi, która jest Królową Apostołów i wszystkich dusz apostolskich. Zatem także w tym aspekcie Matka Boża jest naszą Królową, bo przecież każdy z nas, ochrzczonych, jest powołany do apostolstwa, do świadczenia o wierze katolickiej słowem i czynem.
Kilka dni przed Świętami Wielkanocnymi redakcję „Przymierza z Maryją” odwiedzili Państwo Anna i Jerzy Kasperczykowie z Krakowa, którzy wspierają Stowarzyszenie Ks. Piotra Skargi od początku jego istnienia. – Prowadzicie Państwo dobrą działalność. Wiem, że teraz jest ciężej, ale z pomocą Bożą…, bo inaczej się nie da – mówi pani Anna.
– Do Apostolatu Fatimy należymy wspólnie z mężem od 2001 roku – kontynuuje. To się stało tak, że listonosz przyniósł do naszej pracy ulotkę Stowarzyszenia. Zainteresowaliśmy się i napisaliśmy…
Aktywni Dobrodzieje Stowarzyszenia
– Bierzemy udział w kampaniach organizowanych przez Stowarzyszenie i modlimy się, wykorzystując otrzymane materiały. Wzięliśmy też udział w akcji, podczas której zbierano pieniądze na wykupienie i remont siedziby Stowarzyszenia przy ul. Augustiańskiej w Krakowie – dodaje pan Jerzy. – Parę lat temu byliśmy na ul. Augustiańskiej podczas peregrynacji figury Matki Bożej Fatimskiej – dopowiada pani Anna. – Ja osobiście byłam też gościem na jednym z Kongresów Konserwatywnych, który odbywał się w Krakowie przy ul. Sławkowskiej. To było bardzo przyjemne doświadczenie. Do wspierania Stowarzyszenia wciągnęliśmy naszą mamę, która obecnie ma już 96 lat, ale wciąż otrzymuje i czyta „Przymierze z Maryją”. [...]
[Pełny tekst w wydaniu papierowym]
Szanowny Panie Prezesie!
Jestem osobą wiekową (88 lat), schorowaną – o bardzo niewielkich możliwościach działania. Od lat jestem zwolenniczką działalności Pana oraz Stowarzyszenia Ks. Piotra Skargi. Dziękuję Panu Bogu za Pana osobę, modlę się od kilkunastu lat o powodzenie Waszych akcji. W życiu wiele przeżyłam i widziałam, mogę więc obiektywnie ocenić Waszą działalność. Wyrażam więc mój ogromny szacunek za wszystko, czego dokonujecie. Dziękuję za Wasze pisma, w szczególności za „Przymierze z Maryją” oraz za inne materiały. Jestem także szczególnie wdzięczna za Waszą akcję „Stop deprawacji polskich dzieci”, która nasuwa pytanie: Dokąd zmierzasz Polsko? Panie Prezesie – oby Pan Bóg dał Panu dużo zdrowia i siły!
Joanna z Bytomia
Szczęść Boże!
Dziękujemy Państwu za akcję „Stop deprawacji polskich dzieci”. Cieszymy się, że została podjęta taka inicjatywa. Chętnie się do niej włączamy. Kształtowanie w duchu Bożym naszych dzieci od najmłodszych lat to nasz obowiązek i najważniejszy cel naszego życia. Dlatego musimy czynić wszystko, co w naszej mocy, aby ocalić dzieci od zgorszenia, a szkoła to przecież drugi dom naszych dzieci. Szczęść Boże dla Waszej pięknej pracy! Prosimy o modlitwę w obliczu choroby nowotworowej, z którą musimy się zmagać w naszej Rodzinie.
Agnieszka i Witold z Podkarpacia
Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!
Dziękuję za wszystkie otrzymane od Państwa materiały, które sobie bardzo cenię i które zajmują w moim domu szczególne miejsce. Postanowiłam też napisać, by dać świadectwo. Moje pierwsze badania medyczne wypadły niekorzystnie, później nastąpiła biopsja i „wielkie czekanie”. Cały czas nie traciłam nadziei. Wszystko zawierzyłam Bogu i Maryi, modląc się jednocześnie nowenną do św. Ojca Pio, którego to obrazek i relikwie dostałam od Was. Zaraz potem odebrałam wiadomość, że nie mam komórek rakowych. Dziękuję Bogu, Maryi i św. Ojcu Pio za łaskę zdrowia, a Wam za dzieło, które prowadzicie. Niech dobry Pan Bóg błogosławi w Waszej wspaniałej pracy… Dziękuję i pozdrawiam serdecznie!
Renata
Szanowny Panie Redaktorze, Szanowny Panie Prezesie
Zdaję sobie sprawę, że chwilę się nie odzywałam, ale było to spowodowane moją niedyspozycją, którą odczuwam od zeszłego roku. Miałam nadzieję na poprawę. Niestety, poważny wiek spowodował moją niepełnosprawność ruchową. Bardzo mi trudno zachować pionową postawę i równowagę, dlatego w domu mam dokładnie wytyczony bezpieczny obszar poruszania się, a na zewnątrz metalowy wózek, który umożliwia mi poruszanie się na niewielkich dystansach. Z powodu wielu ograniczeń i zmian, wiele spraw przejęły moje dzieci. Teraz niestety ze względów zdrowotnych obawiam się, że będę zmuszona opuścić Stowarzyszenie i „Przymierze…”, o czym jest mi trudno i przykro pisać i mówić. Przyzwyczaiłam się bowiem do kontaktów z Wami poprzez wsparcie, lektury, dyskusje na aktualnie zamieszczane tematy, możliwość uczestnictwa w spotkaniach „Przymierza z Maryją” i liczne okazje do podzielenia się z bliźnimi efektami moich praktyk religijnych i możliwością wykazania się religijną postawą.
Dla mnie osobiście wspieranie „Przymierza…” jako największego pisma dla katolików w Polsce było i jest satysfakcjonujące i ważne. Nie bez znaczenia są osobistości od lat związane i utożsamiane z pismem. Redaktor naczelny we wstępie do każdego egzemplarza zapoznaje z jego tematyką, ale też akcentuje najważniejsze przesłania obecnej chwili, tj. że wszystkie aktualne wydarzenia nie mogą przesłaniać faktu w jakich czasach żyjemy obecnie i co jest naszym teraźniejszym obowiązkiem. Cenię także postawę Prezesa Stowarzyszenia, p. Sławomira Olejniczaka za pracowitość, energię i siłę działania. Niebanalne formy imiennego i adresowego sposobu komunikowania się też mają wielu zwolenników i entuzjastów. A w piśmie szczególną uwagę przykuwają: temat główny, święte wzory, kampanie, lektury duchowe, felietony, problemy. Ciekawa tematyka poszerza grono Czytelników.
Kończąc, pragnę złożyć na ręce Pana Prezesa oraz Pana Redaktora i całej Redakcji moje podziękowania i pozdrowienia. Życzę dużo wytrwałości i siły w działaniu. Pragnę też zapewnić o swojej modlitwie w Waszej intencji i intencji Przyjaciół. Szczęść Boże!
Zofia
Od Redakcji:
Szanowna Pani Zofio!
Z całego serca dziękujemy za Pani piękne, pełne serdeczności i szczerości słowa. To dla nas zaszczyt, że mogliśmy być częścią Pani codzienności i duchowej drogi przez tak długi czas. Mimo wszelkich trudności, ufamy, że nadal będziemy mieć ze sobą kontakt! Dziękujemy za Pani zapewnienie o modlitwie. Prosimy również przyjąć nasze modlitwy i życzenia wszelkich łask Bożych, szczególnie w tym wymagającym czasie. Niech Matka Najświętsza otacza Panią swoją opieką, a Duch Święty napełnia siłą, pokojem i nadzieją.
Z wdzięcznością i szacunkiem
Redakcja „Przymierza z Maryją” oraz Stowarzyszenie Kultury Chrześcijańskiej im. Ks. Piotra Skargi
Szczęść Boże!
Bardzo dziękuję Stowarzyszeniu Ks. Piotra Skargi za obfite, mądre, rozsądne i aktualne tematy poruszane w korespondencji i wydawnictwach, przypominające wielokrotnie ważne wydarzenia historyczne, ważne zdarzenia utwierdzające w człowieku głęboko wierzącym i myślącym rzeczywistą prawdę, że nasza wiara opiera się na ufności, że Pan Bóg działa w naszym imieniu i z wielką mocą, że prowadzi nas dobrymi drogami. Jest to bardzo ważne, że Prezes Stowarzyszenia i Redakcja „Przymierza z Maryją” swoją pracą stale wzmacniają i przypominają o obecności Pana Boga w naszym życiu. Ufam, dziękuję i proszę o dalsze wskazówki prowadzące do dobrego i mądrego działania. Serdecznie pozdrawiam i życzę dużo cierpliwości i zdrowia w działalności!
Cecylia z Poznania
