Jeśli chodzi o rzeczy ostateczne człowieka, to katechizm wymienia: śmierć, sąd, Niebo albo piekło. Brakuje tu czyśćca, niemniej jest to związane z faktem, że czyściec jest formą kary doczesnej po śmierci, dlatego prędzej czy później się skończy. Do Sądu Ostatecznego będzie jednak istniał. Prawda o czyśćcu, podobnie jak o Niebie i piekle, została objawiona w Piśmie Świętym i jest w Kościele nauczana nieprzerwanie. No dobrze, ale w Kościele znamy też pojęcie „limbus”? Spróbujmy więc sobie odpowiedzieć na pytanie, czym on jest?
Otóż słowem tym pierwotnie określano „otchłań ojców” (łac. limbus patrum), czyli stan przed Zmartwychwstaniem Pana Jezusa, gdzie znajdowali się święci i sprawiedliwi Starego Testamentu, którzy jednak nie mogli osiągnąć zbawienia, czyli wizji uszczęśliwiającej, bez łaski Chrystusa wysłużonej przez Jego zbawczą Ofiarę. Owa otchłań ojców nie była ani piekłem, ani czyśćcem, natomiast cechował ją brak nadprzyrodzonego oglądania Boga. Prawda o istnieniu takiej otchłani, jak również o zstąpieniu tam Chrystusa po śmierci, znajduje się w Pierwszym Liście św. Piotra (1 P 4,19) i wyznawana jest w Składzie Apostolskim w słowach: „Chrystus] zstąpił do piekieł”.
Przez analogię została wypracowana koncepcja „otchłani dzieci” (łac. limbus puerorum), gdzie miały trafiać dzieci zmarłe przed przyjęciem chrztu. Św. Augustyn bardzo rygorystycznie nauczał, że ludzie, którzy nie przyjęli sakramentalnego chrztu, są potępieni, nie wykluczając małych dzieci, przy czym – według Doktora z Hippony – są one poddawane najlżejszym piekielnym karom. To nauczanie Augustyna, zwłaszcza odnośnie do dzieci, nie licowało z prawdą o sprawiedliwości Boga, który może karać za zło, niemniej za zło osobiście popełnione, a stan grzechu pierworodnego, w którym się ludzie rodzą, nie jest ich winą. Toteż późniejsi autorzy, których najbardziej dojrzałym przedstawicielem jest św. Tomasz z Akwinu, przyjęli wspomnianą wyżej koncepcję „otchłani dzieci”.
Choć święty Tomasz umieszczał tę właśnie otchłań w obrębie piekła, nie uważał, że dzieci te cierpią męki, ale że są szczęśliwe szczęściem naturalnym. Doktor Anielski słusznie zauważył, że grzech pierworodny, czyli stan braku łaski, nie pozwala człowiekowi na osiągnięcie nadprzyrodzonego życia, gdyż to jest darem darmo danym od Boga i wykracza poza właściwości naszej stworzonej natury. Z drugiej strony dziecko, nie popełniwszy żadnego, najlżejszego nawet grzechu uczynkowego, nie może być karane, dlatego w „otchłani dzieci” Bóg obdarza je pełnią szczęścia naturalnego, a ponieważ nie daje im poznać, czego mogłyby doświadczać, gdyby zostały obdarowane łaską, nie cierpią mąk potępionego.
Święty Tomasz uznawał, że mogą istnieć przypadki, w których dzieci bez chrztu sakramentalnego osiągną zbawienie, np. przez „chrzest krwi”, tj. męczeństwo, czego przykładem są święci młodziankowie męczennicy, albo przez sakramentalną posługę aniołów, dokonaną z Bożej Opatrzności.
Żyjący w XVI wieku kardynał Tomasz Kajetan OP, postulował, że dzieci nieochrzczone mogą być zbawione przez „chrzest pragnienia”, np. wyrażony przez ich rodziców, którzy mieli zamiar je ochrzcić, niemniej jego opinia nie została podjęta przez Sobór Trydencki i katechizmy potrydenckie.
Po Soborze Watykańskim II papieże ani razu nie stwierdzili, że dzieci zmarłe bez chrztu są na pewno zbawione, choć akcent przesunął się w stronę nadziei w nieskończone miłosierdzie Boga, który pragnie zbawienia wszystkich bez wyjątku ludzi. Międzynarodowa Komisja Teologiczna w 2007 roku opublikowała dokument, w którym czytamy: Trzeba wyraźnie przyznać, że Kościół nie ma wiedzy pewnej o zbawieniu dzieci zmarłych bez chrztu. Zna i celebruje chwałę świętych młodzianków, ale ogólnie rzecz biorąc, los nieochrzczonych dzieci nie został nam objawiony, a Kościół naucza i ocenia tylko w odniesieniu do tego, co zostało mu objawione.
Z powyższych rozważań wynika taka oto praktyka Kościoła:
Bóg ustanowił sakramenty jako zwyczajne środki zbawcze, ale może działać poza nimi, dlatego wolno mieć nadzieję na zbawienie dzieci zmarłych bez chrztu.
Naszym moralnym obowiązkiem jest jednak trzymać się zwyczajnej, tj. pewnej drogi zbawienia, którą dają sakramenty, dlatego musimy dołożyć starań, by jak najszybciej po urodzeniu ochrzcić dziecko; w przypadku naglącym ochrzcić może każdy człowiek, byle tylko miał intencję czynienia tego, co czyni Kościół (a więc chciał ochrzcić chrztem Chrystusowym), polał głowę dziecka wodą tak, by woda dotknęła skóry głowy i spłynęła po niej, przy równoczesnym wypowiedzeniu słów: Ja ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego. Amen.
Ten numer naszego pisma poświęciliśmy w dużej mierze Kościołowi Apostolskiemu oraz Maryi, która jest Królową Apostołów i wszystkich dusz apostolskich. Zatem także w tym aspekcie Matka Boża jest naszą Królową, bo przecież każdy z nas, ochrzczonych, jest powołany do apostolstwa, do świadczenia o wierze katolickiej słowem i czynem.
Kilka dni przed Świętami Wielkanocnymi redakcję „Przymierza z Maryją” odwiedzili Państwo Anna i Jerzy Kasperczykowie z Krakowa, którzy wspierają Stowarzyszenie Ks. Piotra Skargi od początku jego istnienia. – Prowadzicie Państwo dobrą działalność. Wiem, że teraz jest ciężej, ale z pomocą Bożą…, bo inaczej się nie da – mówi pani Anna.
– Do Apostolatu Fatimy należymy wspólnie z mężem od 2001 roku – kontynuuje. To się stało tak, że listonosz przyniósł do naszej pracy ulotkę Stowarzyszenia. Zainteresowaliśmy się i napisaliśmy…
Aktywni Dobrodzieje Stowarzyszenia
– Bierzemy udział w kampaniach organizowanych przez Stowarzyszenie i modlimy się, wykorzystując otrzymane materiały. Wzięliśmy też udział w akcji, podczas której zbierano pieniądze na wykupienie i remont siedziby Stowarzyszenia przy ul. Augustiańskiej w Krakowie – dodaje pan Jerzy. – Parę lat temu byliśmy na ul. Augustiańskiej podczas peregrynacji figury Matki Bożej Fatimskiej – dopowiada pani Anna. – Ja osobiście byłam też gościem na jednym z Kongresów Konserwatywnych, który odbywał się w Krakowie przy ul. Sławkowskiej. To było bardzo przyjemne doświadczenie. Do wspierania Stowarzyszenia wciągnęliśmy naszą mamę, która obecnie ma już 96 lat, ale wciąż otrzymuje i czyta „Przymierze z Maryją”. [...]
[Pełny tekst w wydaniu papierowym]
Szanowny Panie Prezesie!
Jestem osobą wiekową (88 lat), schorowaną – o bardzo niewielkich możliwościach działania. Od lat jestem zwolenniczką działalności Pana oraz Stowarzyszenia Ks. Piotra Skargi. Dziękuję Panu Bogu za Pana osobę, modlę się od kilkunastu lat o powodzenie Waszych akcji. W życiu wiele przeżyłam i widziałam, mogę więc obiektywnie ocenić Waszą działalność. Wyrażam więc mój ogromny szacunek za wszystko, czego dokonujecie. Dziękuję za Wasze pisma, w szczególności za „Przymierze z Maryją” oraz za inne materiały. Jestem także szczególnie wdzięczna za Waszą akcję „Stop deprawacji polskich dzieci”, która nasuwa pytanie: Dokąd zmierzasz Polsko? Panie Prezesie – oby Pan Bóg dał Panu dużo zdrowia i siły!
Joanna z Bytomia
Szczęść Boże!
Dziękujemy Państwu za akcję „Stop deprawacji polskich dzieci”. Cieszymy się, że została podjęta taka inicjatywa. Chętnie się do niej włączamy. Kształtowanie w duchu Bożym naszych dzieci od najmłodszych lat to nasz obowiązek i najważniejszy cel naszego życia. Dlatego musimy czynić wszystko, co w naszej mocy, aby ocalić dzieci od zgorszenia, a szkoła to przecież drugi dom naszych dzieci. Szczęść Boże dla Waszej pięknej pracy! Prosimy o modlitwę w obliczu choroby nowotworowej, z którą musimy się zmagać w naszej Rodzinie.
Agnieszka i Witold z Podkarpacia
Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!
Dziękuję za wszystkie otrzymane od Państwa materiały, które sobie bardzo cenię i które zajmują w moim domu szczególne miejsce. Postanowiłam też napisać, by dać świadectwo. Moje pierwsze badania medyczne wypadły niekorzystnie, później nastąpiła biopsja i „wielkie czekanie”. Cały czas nie traciłam nadziei. Wszystko zawierzyłam Bogu i Maryi, modląc się jednocześnie nowenną do św. Ojca Pio, którego to obrazek i relikwie dostałam od Was. Zaraz potem odebrałam wiadomość, że nie mam komórek rakowych. Dziękuję Bogu, Maryi i św. Ojcu Pio za łaskę zdrowia, a Wam za dzieło, które prowadzicie. Niech dobry Pan Bóg błogosławi w Waszej wspaniałej pracy… Dziękuję i pozdrawiam serdecznie!
Renata
Szanowny Panie Redaktorze, Szanowny Panie Prezesie
Zdaję sobie sprawę, że chwilę się nie odzywałam, ale było to spowodowane moją niedyspozycją, którą odczuwam od zeszłego roku. Miałam nadzieję na poprawę. Niestety, poważny wiek spowodował moją niepełnosprawność ruchową. Bardzo mi trudno zachować pionową postawę i równowagę, dlatego w domu mam dokładnie wytyczony bezpieczny obszar poruszania się, a na zewnątrz metalowy wózek, który umożliwia mi poruszanie się na niewielkich dystansach. Z powodu wielu ograniczeń i zmian, wiele spraw przejęły moje dzieci. Teraz niestety ze względów zdrowotnych obawiam się, że będę zmuszona opuścić Stowarzyszenie i „Przymierze…”, o czym jest mi trudno i przykro pisać i mówić. Przyzwyczaiłam się bowiem do kontaktów z Wami poprzez wsparcie, lektury, dyskusje na aktualnie zamieszczane tematy, możliwość uczestnictwa w spotkaniach „Przymierza z Maryją” i liczne okazje do podzielenia się z bliźnimi efektami moich praktyk religijnych i możliwością wykazania się religijną postawą.
Dla mnie osobiście wspieranie „Przymierza…” jako największego pisma dla katolików w Polsce było i jest satysfakcjonujące i ważne. Nie bez znaczenia są osobistości od lat związane i utożsamiane z pismem. Redaktor naczelny we wstępie do każdego egzemplarza zapoznaje z jego tematyką, ale też akcentuje najważniejsze przesłania obecnej chwili, tj. że wszystkie aktualne wydarzenia nie mogą przesłaniać faktu w jakich czasach żyjemy obecnie i co jest naszym teraźniejszym obowiązkiem. Cenię także postawę Prezesa Stowarzyszenia, p. Sławomira Olejniczaka za pracowitość, energię i siłę działania. Niebanalne formy imiennego i adresowego sposobu komunikowania się też mają wielu zwolenników i entuzjastów. A w piśmie szczególną uwagę przykuwają: temat główny, święte wzory, kampanie, lektury duchowe, felietony, problemy. Ciekawa tematyka poszerza grono Czytelników.
Kończąc, pragnę złożyć na ręce Pana Prezesa oraz Pana Redaktora i całej Redakcji moje podziękowania i pozdrowienia. Życzę dużo wytrwałości i siły w działaniu. Pragnę też zapewnić o swojej modlitwie w Waszej intencji i intencji Przyjaciół. Szczęść Boże!
Zofia
Od Redakcji:
Szanowna Pani Zofio!
Z całego serca dziękujemy za Pani piękne, pełne serdeczności i szczerości słowa. To dla nas zaszczyt, że mogliśmy być częścią Pani codzienności i duchowej drogi przez tak długi czas. Mimo wszelkich trudności, ufamy, że nadal będziemy mieć ze sobą kontakt! Dziękujemy za Pani zapewnienie o modlitwie. Prosimy również przyjąć nasze modlitwy i życzenia wszelkich łask Bożych, szczególnie w tym wymagającym czasie. Niech Matka Najświętsza otacza Panią swoją opieką, a Duch Święty napełnia siłą, pokojem i nadzieją.
Z wdzięcznością i szacunkiem
Redakcja „Przymierza z Maryją” oraz Stowarzyszenie Kultury Chrześcijańskiej im. Ks. Piotra Skargi
Szczęść Boże!
Bardzo dziękuję Stowarzyszeniu Ks. Piotra Skargi za obfite, mądre, rozsądne i aktualne tematy poruszane w korespondencji i wydawnictwach, przypominające wielokrotnie ważne wydarzenia historyczne, ważne zdarzenia utwierdzające w człowieku głęboko wierzącym i myślącym rzeczywistą prawdę, że nasza wiara opiera się na ufności, że Pan Bóg działa w naszym imieniu i z wielką mocą, że prowadzi nas dobrymi drogami. Jest to bardzo ważne, że Prezes Stowarzyszenia i Redakcja „Przymierza z Maryją” swoją pracą stale wzmacniają i przypominają o obecności Pana Boga w naszym życiu. Ufam, dziękuję i proszę o dalsze wskazówki prowadzące do dobrego i mądrego działania. Serdecznie pozdrawiam i życzę dużo cierpliwości i zdrowia w działalności!
Cecylia z Poznania
