W XVI wieku Kościół katolicki znalazł się na zakręcie dziejów. Osłabiony grzechami swoich członków, a także ujawnieniem się tendencji heretyckich, potrzebował solidnej reformy. Do walki o Królestwo Boże stanęli – jako pierwsi – teatyni, przedstawiciele zakonu, który we współczesnej Polsce niestety stał się już niemal zapomniany.
Założycielem Zakonu Kleryków Regularnych Teatynów był św. Kajetan z Thieny. Urodził się w 1480 roku w Vicenzie we Włoszech. Ukończył studia prawnicze na uniwersytecie padewskim, po czym przybył do Rzymu i rozpoczął pracę w kurii papieskiej. W wieku 36 lat przyjął święcenia kapłańskie. Zdegustowany niskim poziomem moralnym duchowieństwa w Wiecznym Mieście, zapragnął głębokiej reformy Kościoła, która poprzez przywrócenie ascezy i pokuty uzdrowi wiarę i moralność zarówno duchownych, jak i świeckich.
UCZNIOWIE ŚW. KAJETANA
Dzieło odnowy rozpoczął od samego siebie. Wysokie wymagania duchowe, które sobie postawił, szybko skupiły wokół niego grono pragnących naśladować jego cnoty. Wśród współpracowników Kajetana był Jan Piotr Caraffa, późniejszy Papież Paweł IV. Wspólnie założyli zgromadzenie zakonne, którego członkowie popularnie nazywani są teatynami. Warto zauważyć, że był to pierwszy zakon powołany w ramach Kontrreformacji – powstał w 1524 roku (jezuici zostali założeni dziesięć lat później). Założyciel jako główny cel podał swoim duchowym spadkobiercom słowa z Ewangelii wg św. Mateusza: Quaerite primum Regnum Dei – Szukajcie najpierw Królestwa Bożego. Teatyni, zgodnie z wolą św. Kajetana, mają prowadzić życie kontemplacyjno czynne. Co istotne, założyciel zalecał zakonnikom, by oprócz codziennego oficjum brewiarzowego odmawiali również Oficjum Małe poświęcone Najświętszej Maryi Pannie.
W 1547 roku doszło do bratobójczych walk w Neapolu, gdzie żył św. Kajetan. Postanowił on ofiarować swoje życie w intencji miasta, by nastał w nim pokój. Bóg widać ofiarę przyjął, ponieważ Kajetan zmarł 7 sierpnia tego roku. Z powodu swojego całkowitego zaufania Panu Bogu nazywany jest na całym świecie „Świętym Opatrzności Bożej”.
ZMIENNE DZIEJE „SZKOŁY BISKUPÓW”
Zakon teatynów swój rozkwit przeżywał w XVII i XVIII wieku. W wielu państwach Europy powstawały ich klasztory. Nazywani byli „szkołą biskupów”, ponieważ wielu zakonników osiągało wysokie godności w hierarchii kościelnej. Sytuacja zaczęła się zmieniać pod koniec XVIII i w XIX wieku. Z Francji teatyni zostali wyrzuceni przez rewolucję francuską, z Niemiec podczas kulturkampfu, a z Włoch po zjednoczeniu państwa. Niewiele brakowało, a zakon przestałby istnieć. Jednak Pan Bóg i tym razem nie opuścił swojej wiernej trzódki. Św. Pius X doprowadził do odnowienia zakonu. Od tego czasu powoli, ale wytrwale wzrasta liczba teatynów. Obecnie jest ich około trzystu.
Na terenie Rzeczypospolitej Obojga Narodów istniały dwa klasztory teatyńskie, w Warszawie (kościół pw. Świętego Krzyża) i od 1664 r. we Lwowie (kościół pw. św. Kajetana), przy których funkcjonowały szkoły dla młodzieży męskiej, dorównujące poziomem podobnym placówkom prowadzonym przez pijarów czy jezuitów. Kres działalności teatynów w Polsce położyła w połowie lat 80. XVIII wieku sprzedaż klasztoru w Warszawie oraz kasata domu we Lwowie przez władze austriackie. Jednym z niewielu śladów ich istnienia na terenie Polski była ulica we Lwowie, nosząca do 1939 r. nazwę „Teatyńskiej”. Obecnie jest ulicą Krzywonosa, kozackiego watażki…
UNIA Z ORMIANAMI
Jednym z największych sukcesów teatynów, i to dokonanym na ziemiach Polski, było doprowadzenie do zawarcia unii kościelnej pomiędzy Kościołem katolickim a polskimi Ormianami. Część hierarchii ormiańskiej, a przede wszystkim abp Mikołaj Torosowicz, byli gorącymi zwolennikami unii z Rzymem. Nie chcieli jednak, by pośrednikami między nimi a Stolicą Apostolską byli jezuici. Obawiali się, że synowie św. Ignacego Loyoli mogą doprowadzić do latynizacji obrzędów liturgicznych. Wyrazili jednak chęć goszczenia teatyna, o. Klemensa Galano, który miał już spore doświadczenie w pracy misyjnej z Ormianami. W 1665 r. oficjalnie powstało prowadzone przez teatynów Papieskie Kolegium Ormiańskie we Lwowie, w którym kształciło się dwunastu kandydatów na księży. Imię Kajetan jest od tego czasu bardzo często spotykane w rodzinach ormiańskich.
Ostatni teatyn Polak zmarł w 1947 r. Był nim o. Gabriel Kamiński od Matki Bożej Bolesnej. Dziś wspólnota teatyńska cieszy się nowymi powołaniami z Polski.
Kajetan Rajski
Ten numer naszego pisma poświęciliśmy w dużej mierze Kościołowi Apostolskiemu oraz Maryi, która jest Królową Apostołów i wszystkich dusz apostolskich. Zatem także w tym aspekcie Matka Boża jest naszą Królową, bo przecież każdy z nas, ochrzczonych, jest powołany do apostolstwa, do świadczenia o wierze katolickiej słowem i czynem.
Kilka dni przed Świętami Wielkanocnymi redakcję „Przymierza z Maryją” odwiedzili Państwo Anna i Jerzy Kasperczykowie z Krakowa, którzy wspierają Stowarzyszenie Ks. Piotra Skargi od początku jego istnienia. – Prowadzicie Państwo dobrą działalność. Wiem, że teraz jest ciężej, ale z pomocą Bożą…, bo inaczej się nie da – mówi pani Anna.
– Do Apostolatu Fatimy należymy wspólnie z mężem od 2001 roku – kontynuuje. To się stało tak, że listonosz przyniósł do naszej pracy ulotkę Stowarzyszenia. Zainteresowaliśmy się i napisaliśmy…
Aktywni Dobrodzieje Stowarzyszenia
– Bierzemy udział w kampaniach organizowanych przez Stowarzyszenie i modlimy się, wykorzystując otrzymane materiały. Wzięliśmy też udział w akcji, podczas której zbierano pieniądze na wykupienie i remont siedziby Stowarzyszenia przy ul. Augustiańskiej w Krakowie – dodaje pan Jerzy. – Parę lat temu byliśmy na ul. Augustiańskiej podczas peregrynacji figury Matki Bożej Fatimskiej – dopowiada pani Anna. – Ja osobiście byłam też gościem na jednym z Kongresów Konserwatywnych, który odbywał się w Krakowie przy ul. Sławkowskiej. To było bardzo przyjemne doświadczenie. Do wspierania Stowarzyszenia wciągnęliśmy naszą mamę, która obecnie ma już 96 lat, ale wciąż otrzymuje i czyta „Przymierze z Maryją”. [...]
[Pełny tekst w wydaniu papierowym]
Szanowny Panie Prezesie!
Jestem osobą wiekową (88 lat), schorowaną – o bardzo niewielkich możliwościach działania. Od lat jestem zwolenniczką działalności Pana oraz Stowarzyszenia Ks. Piotra Skargi. Dziękuję Panu Bogu za Pana osobę, modlę się od kilkunastu lat o powodzenie Waszych akcji. W życiu wiele przeżyłam i widziałam, mogę więc obiektywnie ocenić Waszą działalność. Wyrażam więc mój ogromny szacunek za wszystko, czego dokonujecie. Dziękuję za Wasze pisma, w szczególności za „Przymierze z Maryją” oraz za inne materiały. Jestem także szczególnie wdzięczna za Waszą akcję „Stop deprawacji polskich dzieci”, która nasuwa pytanie: Dokąd zmierzasz Polsko? Panie Prezesie – oby Pan Bóg dał Panu dużo zdrowia i siły!
Joanna z Bytomia
Szczęść Boże!
Dziękujemy Państwu za akcję „Stop deprawacji polskich dzieci”. Cieszymy się, że została podjęta taka inicjatywa. Chętnie się do niej włączamy. Kształtowanie w duchu Bożym naszych dzieci od najmłodszych lat to nasz obowiązek i najważniejszy cel naszego życia. Dlatego musimy czynić wszystko, co w naszej mocy, aby ocalić dzieci od zgorszenia, a szkoła to przecież drugi dom naszych dzieci. Szczęść Boże dla Waszej pięknej pracy! Prosimy o modlitwę w obliczu choroby nowotworowej, z którą musimy się zmagać w naszej Rodzinie.
Agnieszka i Witold z Podkarpacia
Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus!
Dziękuję za wszystkie otrzymane od Państwa materiały, które sobie bardzo cenię i które zajmują w moim domu szczególne miejsce. Postanowiłam też napisać, by dać świadectwo. Moje pierwsze badania medyczne wypadły niekorzystnie, później nastąpiła biopsja i „wielkie czekanie”. Cały czas nie traciłam nadziei. Wszystko zawierzyłam Bogu i Maryi, modląc się jednocześnie nowenną do św. Ojca Pio, którego to obrazek i relikwie dostałam od Was. Zaraz potem odebrałam wiadomość, że nie mam komórek rakowych. Dziękuję Bogu, Maryi i św. Ojcu Pio za łaskę zdrowia, a Wam za dzieło, które prowadzicie. Niech dobry Pan Bóg błogosławi w Waszej wspaniałej pracy… Dziękuję i pozdrawiam serdecznie!
Renata
Szanowny Panie Redaktorze, Szanowny Panie Prezesie
Zdaję sobie sprawę, że chwilę się nie odzywałam, ale było to spowodowane moją niedyspozycją, którą odczuwam od zeszłego roku. Miałam nadzieję na poprawę. Niestety, poważny wiek spowodował moją niepełnosprawność ruchową. Bardzo mi trudno zachować pionową postawę i równowagę, dlatego w domu mam dokładnie wytyczony bezpieczny obszar poruszania się, a na zewnątrz metalowy wózek, który umożliwia mi poruszanie się na niewielkich dystansach. Z powodu wielu ograniczeń i zmian, wiele spraw przejęły moje dzieci. Teraz niestety ze względów zdrowotnych obawiam się, że będę zmuszona opuścić Stowarzyszenie i „Przymierze…”, o czym jest mi trudno i przykro pisać i mówić. Przyzwyczaiłam się bowiem do kontaktów z Wami poprzez wsparcie, lektury, dyskusje na aktualnie zamieszczane tematy, możliwość uczestnictwa w spotkaniach „Przymierza z Maryją” i liczne okazje do podzielenia się z bliźnimi efektami moich praktyk religijnych i możliwością wykazania się religijną postawą.
Dla mnie osobiście wspieranie „Przymierza…” jako największego pisma dla katolików w Polsce było i jest satysfakcjonujące i ważne. Nie bez znaczenia są osobistości od lat związane i utożsamiane z pismem. Redaktor naczelny we wstępie do każdego egzemplarza zapoznaje z jego tematyką, ale też akcentuje najważniejsze przesłania obecnej chwili, tj. że wszystkie aktualne wydarzenia nie mogą przesłaniać faktu w jakich czasach żyjemy obecnie i co jest naszym teraźniejszym obowiązkiem. Cenię także postawę Prezesa Stowarzyszenia, p. Sławomira Olejniczaka za pracowitość, energię i siłę działania. Niebanalne formy imiennego i adresowego sposobu komunikowania się też mają wielu zwolenników i entuzjastów. A w piśmie szczególną uwagę przykuwają: temat główny, święte wzory, kampanie, lektury duchowe, felietony, problemy. Ciekawa tematyka poszerza grono Czytelników.
Kończąc, pragnę złożyć na ręce Pana Prezesa oraz Pana Redaktora i całej Redakcji moje podziękowania i pozdrowienia. Życzę dużo wytrwałości i siły w działaniu. Pragnę też zapewnić o swojej modlitwie w Waszej intencji i intencji Przyjaciół. Szczęść Boże!
Zofia
Od Redakcji:
Szanowna Pani Zofio!
Z całego serca dziękujemy za Pani piękne, pełne serdeczności i szczerości słowa. To dla nas zaszczyt, że mogliśmy być częścią Pani codzienności i duchowej drogi przez tak długi czas. Mimo wszelkich trudności, ufamy, że nadal będziemy mieć ze sobą kontakt! Dziękujemy za Pani zapewnienie o modlitwie. Prosimy również przyjąć nasze modlitwy i życzenia wszelkich łask Bożych, szczególnie w tym wymagającym czasie. Niech Matka Najświętsza otacza Panią swoją opieką, a Duch Święty napełnia siłą, pokojem i nadzieją.
Z wdzięcznością i szacunkiem
Redakcja „Przymierza z Maryją” oraz Stowarzyszenie Kultury Chrześcijańskiej im. Ks. Piotra Skargi
Szczęść Boże!
Bardzo dziękuję Stowarzyszeniu Ks. Piotra Skargi za obfite, mądre, rozsądne i aktualne tematy poruszane w korespondencji i wydawnictwach, przypominające wielokrotnie ważne wydarzenia historyczne, ważne zdarzenia utwierdzające w człowieku głęboko wierzącym i myślącym rzeczywistą prawdę, że nasza wiara opiera się na ufności, że Pan Bóg działa w naszym imieniu i z wielką mocą, że prowadzi nas dobrymi drogami. Jest to bardzo ważne, że Prezes Stowarzyszenia i Redakcja „Przymierza z Maryją” swoją pracą stale wzmacniają i przypominają o obecności Pana Boga w naszym życiu. Ufam, dziękuję i proszę o dalsze wskazówki prowadzące do dobrego i mądrego działania. Serdecznie pozdrawiam i życzę dużo cierpliwości i zdrowia w działalności!
Cecylia z Poznania
